Waarom elk document een eigen rol speelt en jij dit op tijd moet regelen
In België bestaan er vier belangrijke documenten die bepalen wat er met jou gebeurt tijdens en na je leven: de wilsverklaring, de verklaring euthanasie, de wilsbeschikking en het testament. Vaak worden die termen door elkaar gebruikt — ook in de media — toch is belangrijk om te weten dat ze niet hetzelfde zijn.
In deze blog leggen we je helder uit:
- Wat het verschil is
- Waarom ook jongeren hiermee aan de slag mogen gaan
- Hoe je zelf kunt starten met je wilsbeschikking
Het verschil tussen een testament, wilsverklaring en wilsbeschikking
| Document | Wanneer van toepassing | Wat regel je? | Juridische status |
|---|---|---|---|
| Wilsverklaring | Tijdens je leven, wanneer je wilsonbekwaam wordt | Je medische keuzes: geen reanimatie, geen behandelingen, voorkeuren voor zorg | Ja, mits duidelijk en correct opgesteld |
| Verklaring euthanasie | Bij onomkeerbare coma | Je voorafgaande toestemming tot euthanasie, indien de voorwaarden vervuld zijn | Ja, indien geregistreerd via gemeente |
| Wilsbeschikking | Na je overlijden | Niet-medische wensen: uitvaart, orgaandonatie, digitale nalatenschap, wie je afscheidsviering organiseert… | Informeel maar zeer richtinggevend |
| Testament | Na je overlijden | Verdeling van je bezittingen | Ja, via notaris of onder strikte voorwaarden handgeschreven |
Het is dus belangrijk om al deze elementen op tijd te regelen, zodat je wensen gerespecteerd worden — en je naasten weten wat jij belangrijk vindt.
Waarom ook jongeren dit beter op tijd doen
Het idee dat dit alleen iets is voor later klopt niet. Want wat als je morgen in een coma belandt? Of een ernstig ongeval hebt? Dan wil je toch dat jouw mening gehoord wordt?
Bovendien: in een tijd waarin we alles personaliseren – van onze Spotify-lijst tot onze begrafenis – is het logisch dat je ook zélf bepaalt hoe jij afscheid wil nemen.
Jongeren denken steeds bewuster na over:
- wat ze willen na hun dood
- hoe ze herinnerd willen worden
- wat er met hun online profielen moet gebeuren
- en of ze bijvoorbeeld orgaandonor willen zijn
Wilsbeschikking = jouw stem na je overlijden
Een wilsbeschikking is in België geen officieel juridisch document, maar het is wel een waardevolle schriftelijke leidraad voor je naasten en voor de uitvaartondernemer.
Wat kan je hierin opnemen?
- Je keuze voor begraving of crematie
- Muziek of teksten voor je afscheid
- Of je orgaandonor wil zijn
- Wie je afscheidsdienst mag regelen
- Wat er met je social media moet gebeuren
- Persoonlijke boodschappen voor dierbaren
➡️ Download hier gratis jouw invulbare wilsbeschikking (PDF)
Zo kun je alles op je eigen tempo invullen, aanpassen en delen met wie het moet weten.
TikTok en Gen Z: een nieuwe openheid over afscheid
Op platforms als TikTok spreken jongeren opvallend open over de dood. Onder hashtags als #deathpositive, #livingwill of #laatstewens delen ze hoe zij hun afscheid zien, willen herinnerd worden, of hoe ze omgaan met verlies.
Waarom die openheid?
- Omdat ze autonomie belangrijk vinden
- Omdat ze afscheid persoonlijk willen maken
- Omdat de dood ook gewoon deel is van het leven
Wil jij ook je stempel drukken op je laatste moment? Dan is een wilsbeschikking een goed begin.
Veelgestelde vragen
Wat is het verschil tussen een wilsverklaring en een wilsbeschikking?
Een wilsverklaring gaat over medische keuzes tijdens je leven (bv. “ik wil geen reanimatie”). Een wilsbeschikking gaat over persoonlijke wensen na je overlijden (bv. “ik wil crematie, met Coldplay op de achtergrond”).
Is een wilsbeschikking rechtsgeldig?
Nee, ze is niet juridisch bindend, maar ze is wél richtinggevend. Als je ze deelt met je naasten en huisarts, is de kans groot dat je wensen gerespecteerd worden.
Kan ik zelf een wilsbeschikking opstellen?
Absoluut. Download ons gratis document en vul het in. Geef het daarna aan je vertrouwenspersoon en bespreek het open.
En een testament, kan ik dat zelf opstellen?
Een testament regel je bij de notaris of schrijf je met de hand, als je het correct formuleert. Daarmee verdeel je je bezittingen (wie krijgt wat na je dood).